Persoonlijkheidsontwikkeling

“Naar mijn mening kunnen we veel meer uit het onderwijs van onze kinderen halen wanneer we persoonlijkheidsontwikkeling structureel in het curriculum op nemen.” Niet alleen vanwege mijn werk als leerkracht in het basisonderwijs, maar ook als moeder van een stel prachtige meiden, ben ik constant op zoek naar kennis. Kennis die mij helpt de kinderen in mijn leven zo goed mogelijk te begeleiden, terwijl ze hun leven vol vertrouwen tegemoet gaan. Nu ik al ruim 15 jaar in het onderwijs werk, weet ik dat elk kind een ander pad volgt. Elk kind heeft zijn eigen manier en behoeftes en heeft daarnaast een andere beginsituatie. Al jaren maak ik mee dat we ons als leerkracht ontwikkelen, onze methodes vernieuwen en nieuwe inzichten opdoen om ons onderwijs stimulerender, effectiever en adaptiever te maken. Aandacht voor ICT, leren programmeren, hoogbegaafdheidsprogramma’s, ouderbetrokkenheid en vele andere aspecten van leren liggen (gelukkig) constant onder de loep. De opbrengst die het ontwikkelen van een persoonlijkheid kan brengen, wordt echter vaak vergeten. Persoonlijkheidsontwikkeling Er ligt in het primair onderwijs veel meer aandacht op de cognitieve ontwikkeling van kinderen ten opzichte van de persoonlijke ontwikkeling. Terwijl sociale eigenschappen en levensvaardigheden in grote mate je schoolverloop bepalen. Vreemd, vind je niet? Onderzoek toont namelijk aan dat de persoonlijkheid en levensvaardigheden van een kind veel betere indicatoren voor succes zijn dan toetsscores.  Zogenoemde “social skills”. Dat deze levensvaardigheden van groot belang zijn, zie je ook terug in de toelatingen tot het vervolgonderwijs. Sinds 2017 is er geen loting meer bij de gewilde studies maar een “decentrale selectie”.  Er wordt gekeken naar een passende motivatie en persoonlijkheid. Zelfs studenten met een negatief studieadvies maar met de juiste persoonlijke eigenschappen kunnen zich toch inschrijven. Want ook al is je cijferlijst uitmuntend, dat zegt nog niks over je doorzettingsvermogen of stressbeheersing. We weten dat deze eigenschappen in de basisschoolperiode goed ontwikkelbaar zijn. Juist dan is je persoonlijkheid volop in ontwikkeling en ben je vatbaar voor sturing. Toch bestaat er (nog) geen methode ten behoeve van deze ontwikkeling. In ieder geval geen methode die je in je weekprogramma kunt opnemen en die aansluit bij de verschillende behoeftes van de kinderen in je groep. Huidige stand Basisscholen werken vaak met een volgsysteem dat ons vertelt hoe een kind zich op sociaal emotioneel vlak ontwikkelt. Er zijn sociale vaardigheidstrainingen, cursussen en therapieën inzetbaar wanneer er problemen zijn gesignaleerd. Waarschijnlijk worden opvallendheden door de leerkracht gesignaleerd in combinatie met datzelfde volgsysteem. Die leerkracht die onderschat ik zeer zeker niet. Leerkracht is geen beroep, leerkracht dat ben je. En met dat gegeven heb ik ook enorm veel vertrouwen in mijn collega’s. Elke leerkracht vormt en schaaft zijn leerling qua persoonlijkheid een beetje bij. En dat doet hij of zij naar zijn of haar beste weten en kunnen. Dat zit in de aard van het beestje. Dat haal je er niet uit, al zou je het willen. En de grap is; de meeste leerkrachten hebben de juiste persoonlijkheid om kinderen aan te voelen in hun behoeftes, zij doen al zoveel “tussen de lessen” door. Je kent het vast wel. In onze pauze met een boterham op de hand op het plein of tijdens een uitstapje naar de gym of het theater. Maar wat nou als dit nou juist de belangrijkste lessen zijn! Wat nou als die bijsturingen, conflictjes en inzichtgesprekjes DE lessen zijn die het verschil maken. Lessen die ervoor zorgen dat deze leerling doorzet, zelfvertrouwen krijgt, empathisch wordt. Is het dan niet een beetje vreemd dat wij deze “tussen de lessen door” geven? Wanneer we weten dat juist dit de belangrijke momenten zijn die de kinderen vormen en helpen in hun schoolloopbaan, verdienen deze dan geen tijd en onderbouwing? Zekers wel! En dus is het tijd voor verandering. Er zijn landen waar ze al structureel aandacht geven aan vakken als empathisch handelen of omgaan met tegenslag. Er zijn mensen, net zoals ik, die ervan overtuigd zijn dat er meer te halen valt uit die kostbare basisschoolperiode. En dan is er nu het Leraar Ontwikkelfonds dat leerkrachten ondersteunt in kennis, netwerk en financiën, waardoor deze missie om persoonlijkheidsontwikkeling structureel toe te gaan passen in ons basisonderwijs, gewoon gaat slagen. Iets met doorzettingsvermogen. ;None;None