Beste minister Arie Slob
Beste minister Arie Slob,
Ik lees via AD.nl dat u een ‘nationaal programma’ wil gaan opstarten voor het onderwijs om na de corona periode de achterstanden bij leerlingen weg te poetsen. Bij het lezen van dit artikel merk ik dat u alle goede bedoelingen heeft voor het onderwijs in Nederland. U wil het beste voor elke leerling op welk niveau en op welke plek in Nederland hij ook onderwijs volgt. Dat siert u als minister.
Ik laat eigenlijk nooit wat van mij horen wanneer er berichten over onderwijs rond gaan op social media, er gaan al genoeg berichten van anderen rond. Nu voelde ik wel de behoefte om een reactie te geven. Een reactie vanuit mijn passie voor het onderwijs, voor de leerlingen die ik mag begeleiden in hun ontwikkeling en voor de toekomst van het onderwijs in Nederland.
Op social media gaan al veel berichten rond over achterstanden bij leerlingen en wat verschillende mensen uit het onderwijs daar van vinden. De meningen zijn niet mals, ze zijn eerlijk en vaak geschreven vanuit passie voor het onderwijs en passie voor het laten ontwikkelen van deze leerlingen.
Zelf ben ik fulltime leerkracht van een groep 4 van 30 leerlingen waar ik met veel passie aan lesgeef, elke schooldag weer. Ook in deze bijzondere tijden. Want wat pakken de leerlingen (en ouders) het goed op! Iedereen zet zijn beste beentje voor om het onderwijs zo goed mogelijk door te laten lopen voor de leerlingen. Natuurlijk heb ik liever dat alles weer ‘normaal’ wordt en dat de leerlingen weer gezellig bij mij in de klas zitten. Ondanks alles levert deze lockdown ook pareltjes van succeservaringen op.
Begrijp mij niet verkeerd, ik ben mij er zeer bewust van dat ik lesgeef in een wijk waar ouders en kinderen het ‘goed voor elkaar hebben’. Ik ben mij er ook zeer bewust van dat er wijken/dorpen/steden in Nederland zijn waar de realiteit op dit moment echt wel anders is en dat die leerkrachten zich grote zorgen maken over hun leerlingen. Zij moeten hard werken om in contact te blijven met de leerlingen en proberen daarnaast ook nog onderwijs te bieden.
Wat ik mij afvraag minister, hoe bent u (met uw team) erachter gekomen dat leerlingen achterstanden hebben? En waar komt het begrip achterstanden vandaan? Waarom lijkt het erop dat het onderwijs in heel Nederland over één kam wordt geschoren? Is dit omdat leerlingen niet meer het gemiddelde scoren? Of is het omdat er wijken/dorpen/steden in Nederland zijn waar het onderwijs nu echt moeizaam verloopt? Of is dit omdat we ‘vast zitten’ aan landelijke toetsen die afgenomen ‘moeten’ worden?
Volgens mij minister, is het begrip achterstanden in het leven geroepen in het onderwijsland (of eerst politiek en vervolgens in onderwijsland), doordat we nog steeds vast zitten aan een onderwijssysteem dat een eeuw geleden is ontworpen. Het begrip achterstanden past namelijk perfect bij de gedachte ‘er bestaan gemiddelde leerlingen’ en sluit ook perfect aan bij het feit dat er van elke leerling verwacht wordt dat hij zich op een bepaald tempo ontwikkelt. In hokjes blijven denken, daar is het onderwijssysteem in Nederland goed in.
Ik kan u vertellen, vanuit eigen ervaring, vanuit onderzoeken, vanuit studies, de gemiddelde leerling bestaat niet. Onderwijs aan kinderen lijkt meer op de vlucht van een zweefvliegtuig dat gebruikmaakt van gunstige luchtstromen, en dat tot grote hoogte kan cirkelen, om zich dan weer eens in een glijvlucht te laten gaan. Omdat kinderen zich verschillend ontwikkelen, krijgen kinderen gelijke kansen als we ze ongelijk onderwijs (gaan) geven (De kunst van het veranderen, 2020, Lucas Onderwijs).
Ik daag u uit minister om uit het hokje te denken, te denken aan de ‘why’: waarom geven wij de leerlingen onderwijs? En wat is het doel van dit onderwijs? En ik daag u uit om met mensen van de werkvloer (leerkrachten, onderwijsassistenten, directeuren etc.) in gesprek te gaan over het onderwijs en het onderwijssysteem. Ik ben er namelijk van overtuigd dat wanneer we het huidige (ouderwetse) onderwijssysteem los durven te laten en echt durven (en leren) te gaan kijken naar de ontwikkeling van elke leerling, wij met elkaar een veel mooier en beter onderwijssysteem kunnen ontwerpen dat aansluit bij de huidige tijd en de toekomst. Een onderwijssysteem dat niet perfect is voor elke leerling, een onderwijssysteem waar elke leerling zich perfect de kans krijgt om te ontwikkelen.
Ik zie hiermee een heel mooi doel en plan om het geld, wat eigenlijk bedoeld is voor het ‘nationaal programma’, te gaan besteden. Achterstanden hoeven dan niet ‘weg gepoetst’ te worden, omdat kinderen hierdoor de ruimte krijgen om zich te mogen ontwikkelen in het tempo en niveau dat bij hem past. Om deze omslag te maken kunnen we in het onderwijs best wel hulp gebruiken.
Voor een kopje koffie (of thee, daar ben ik een liefhebber van) bent u van harte welkom bij ons op school! In deze tijd mag het natuurlijk ook digitaal, dan ‘toasten’ we op een goed gesprek via de camera.
Ik hoor graag van u.
Een heel fijn weekend gewenst!
Hartelijke groet,
Sandra van Elburg
PS. Een goed en interessant boek om te lezen, om meer te weten te komen over waarom doen we de dingen zoals we ze doen in het onderwijs, is ‘Het onderwijs-vragenboek’ van Claire Boonstra e.a..
;None;None